ทุกครั้งที่จะติดตั้งเครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า หรือ EV Charger สิ่งที่ผู้ใช้รถได้ยินกันบ่อย ๆ ก็คงหนีไม่พ้นอย่างแน่นอนก็คือ ระบบไฟฟ้าของบ้าน ใช้ไฟ 1 เฟส หรือ 3 เฟส เพื่อให้เลือกเครื่องชาร์จรถอีวีที่เหมาะสมกับบ้าน และสามารถใช้งานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ไม่เกิดปัญหาการใช้ไฟฟ้าเกินความสามารถของระบบไฟฟาที่มีอยู่ หรือก็คือการ Overload นั่นเอง เพราะฉะนั้น เราจะพาคนใช้รถ EV มาดูกันว่า ระบบไฟฟ้าที่บ้านเรานั้นใช้ไฟกี่เฟส แล้วไฟ 1 เฟส กับ 3 เฟส มีความแตกต่างกันยังไง ต้องดูตรงไหนบ้าง?
วิธีดูว่าบ้านใช้ไฟฟ้ากี่เฟส ดูยังไงบ้าง?
โดยปกติแล้วการดูว่าไฟฟ้าที่บ้านเป็นระบบไฟฟ้าแบบ 1 เฟส หรือ 3 เฟส สามารถดูได้ 2 วิธี คือ สายไฟที่เข้าบ้านและหน้าจอมิเตอร์ไฟฟ้า ที่จะมีความแตกต่างกันอย่างชัดเจน ดังนี้
1. การดูจากสายไฟฟ้าที่เข้าบ้านว่ามีกี่สาย
- ระบบไฟฟ้า 1 เฟส จะใช้สายไฟเข้าบ้านจำนวน 2 เส้น โดยแยกเป็นสายไลน์ 1 เส้น และสายเส้นศูนย์ 1 เส้น
- ระบบไฟฟ้า 3 เฟส จะใช้สายไฟทั้งหมด 4 เส้น โดยมีสายไลน์จำนวน 3 เส้น และสายเส้นศูนย์ 1 เส้น
2. การดูจากหน้าจอมิเตอร์ไฟฟ้าที่บ้าน
- ระบบไฟฟ้า 1 เฟส มิเตอร์ไฟฟ้าจะเขียนว่า Single – Phase 2 – Wire โดยมิเตอร์ที่ใช้จะมีแรงดันไฟฟ้า 220 – 230 โวลต์
- ระบบไฟฟ้า 3 เฟส มิเตอร์ไฟฟ้าจะเขียนว่า Three – Phase 4 – Wire โดยมีแรงดันไฟฟ้าตั้งแต่ 380 – 400 โวลต์
ข้อดี – ข้อจำกัด ของไฟฟ้า 1 เฟส และ 3 เฟส สำหรับติดตั้งเครื่องชาร์จ
ระบบไฟฟ้า 1 เฟส
สำหรับระบบไฟฟ้า 1 เฟส เป็นระบบไฟฟ้าของบ้านเรือนที่นิยมใช้มากที่สุดในประเทศไทย ซึ่งบ้านที่ใช้ระบบไฟฟ้าแบบ 1 เฟส จะเหมาะกับเครื่องชาร์จที่มีกำลังไฟประมาณ 7.4 kW เช่น Teison Smart Mini และ EN+ Caro Series ซึ่งเป็นเครื่องชาร์จที่ให้กำลังไฟเพียงพอกับรถยนต์ไฟฟ้าทั่วไป
- ข้อดี : มีราคาถูกกว่าการติดตั้งเครื่องชาร์จแบบ 3 เฟส ทำให้ติดตั้งได้ง่ายกว่า
- ข้อจำกัด : ใช้เวลาในการชาร์จไฟนานกว่าระบบไฟฟ้าแบบ 3 เฟส และไม่สามารถชาร์จไฟสำหรับรถไฟฟ้าที่มีกำลังไฟฟ้าสูงได้
ระบบไฟฟ้า 3 เฟส
โดยปกติแล้วเครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าแบบ 3 เฟส จะให้กำลังไฟการชาร์จที่มากกว่า มีตั้งแต่ 11 kW ไปจนถึง 22 kW เช่น หากติดตั้งเครื่องชาร์จรุ่น EN+ Caro Pro 22 kW กำลังไฟของบ้านจะต้องไม่ต่ำกว่า 30 kW เป็นต้น
- ข้อดี : ใช้เวลาในการชาร์จไฟที่เร็วกว่าระบบไฟฟ้าแบบ 1 เฟส เหมาะสำหรับบ้านที่ใช้รถยนต์ไฟฟ้าที่มีกำลังสูง แบตลูกใหญ่ และมีรถยนต์ EV หลายคัน เช่น การทำ Home Office
- ข้อจำกัด : มีราคาติดตั้งที่สูงกว่าระบบไฟฟ้าแบบ 1 เฟส และมีความยากของงานระบบมากกว่า ต้องให้ผู้เชี่ยวชาญติดตั้งให้เท่านั้น
หมายเหตุ : วิธีคำนวณกำลังไฟฟ้าทั้งหมดของบ้าน ให้นำกำลังไฟฟ้าของเครื่องชาร์จ + กำลังไฟฟ้าของอุปกรณ์อื่น ๆ ภายในบ้านที่ใช้งานเป็นประจำ
หากบ้านใช้ไฟ 1 เฟส ติดตั้ง EV Charger ได้หรือไม่?
เมื่อรู้แล้วว่าระบบไฟฟ้าที่บ้านใช้ไฟ 1 เฟส หรือ 3 เฟส ลำดับต่อมาที่หลายคนสงสัยคือ หากบ้านใช้ไฟ 1 เฟส จะสามารถติดตั้งเครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า หรือ EV Charger ที่บ้านได้หรือไม่ ซึ่งตามปกติแล้วสามารถติดตั้งได้ แต่ต้องเป็นเครื่องชาร์จที่รองรับระบบไฟฟ้า 1 เฟส เท่านั้น เพราะตัวเครื่องชาร์จจะมีกำลังไฟในการชาร์จที่แตกต่างกัน หากติดตั้งเครี่องชาร์จที่มีกำลังไฟมากกว่าที่ระบบไฟฟ้าที่รองรับได้ ก็จะทำให้เกิดปัญหาต่อระบบและวงจรไฟฟ้าภายในบ้าน โดยเฉพาะการ Overload นั่นเอง
สำหรับมาตรฐานการติดตั้ง EV Charger ที่บ้านหรือที่พักอาศัย ตามมาตรฐานของ MEA และ PEA เพื่อให้รองรับการติดตั้งเครื่องชาร์จนั้น หากระบบไฟฟ้าเดิมไม่เพียงพอต่อการติดตั้ง สามารถขอเพิ่มขนาดมิเตอร์เดิมได้เลย โดยเปลี่ยนจากระบบ Single – Phase ขนาด 32A (7.4 kW) เพิ่มเป็นมิเตอร์เป็น Single – Phase ขนาด 30(100)A โดยไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนไฟบ้านเป็น 3 เฟส ทั้งยังสามารถขอติดตั้งมิเตอร์เครื่องที่ 2 หรือเลือกติดตั้งสายเมนวงจรที่ 2 แทนก็ได้ ขึ้นอยู่กับการใช้งานและความเหมาะสมต่อระบบไฟฟ้าของที่พักอาศัย
เพราะการติดตั้งเครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้า ต้องดูจากการใช้งานไฟฟ้าทั้งหมดภายในบ้านร่วมด้วย ซึ่งผู้ที่ต้องการติดตั้ง EV Charger สามารถให้ทีมงานที่มีประสบการณ์ด้านการติดตั้ง เข้าไปตรวจเช็กระบบไฟฟ้าที่บ้านก่อนการติดตั้งได้เช่นกัน เพื่อให้มั่นใจว่าหากติดตั้งเครื่องชาร์จแล้ว จะสามารถใช้งานได้โดยไม่เกิดปัญหาต่อระบบไฟฟ้าในขณะที่ชาร์จไฟ
สรุป
การติดตั้ง Home Charger หรือ เครื่องชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าที่บ้าน สิ่งที่สำคัญที่สุดก็คือการสำรวจระบบไฟฟ้า ว่าเพียงพอต่อเครื่องชาร์จที่ต้องการติดตั้งหรือไม่ หากรถมีขนาดแบตเตอรี่รถยนต์ไฟฟ้าที่ใหญ่ ต้องใช้เครื่องชาร์จที่มีกำลังไฟสูง ก็ต้องเปลี่ยนมิเตอร์ให้เหมาะสมก่อนติดตั้งเครื่องชาร์จตามมาตรฐานของ กฟผ. และ กฟน. เช่นเดียวกับทาง Plughaus Thailand ที่นอกจากจะมีความเชี่ยวชาญด้านงานระบบแล้ว เรายังช่วยออกแบบพร้อมตรวจสอบพื้นที่สำหรับติดตั้งให้ก่อนทุกครั้ง และที่สำคัญ มีการรับประกันหลังการติดตั้งให้แบบครบวงจร
